Mediacja to poufna metoda rozwiązywania sporu lub konfliktu, w której fachowo przygotowany, niezależny i bezstronny mediator za dobrowolną zgodą stron pomaga im samodzielnie poradzić sobie ze sporem i dojść do porozumienia.
Do podstawowych zasad prowadzenia mediacji zaliczamy m.in:

• dobrowolność stron w przystąpieniu i uczestnictwie w mediacji,
• poufność
• bezstronność i neutralność mediatora,
• samodzielność stron w podejmowaniu decyzji

Mediacja gospodarcza świetnie sprawdza we wszystkich aspektach związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej lub współpracy jednostek sektora finansów publicznych z wykonawcami i innymi podmiotami. Mediacja gospodarcza jest najczęściej prowadzona w przypadku sporów związanych z:

• brakiem płatności za produkty lub usługi,
• realizacją umów zawieranych w trybie prawa zamówień publicznych w tym, w szczególności w przypadku: kar umownych, waloryzacji wynagrodzenia, zapłaty za prace dodatkowe czy koszty ogólne w wydłużonym okresie prowadzenia prac itp.
• sprzedażą, przejęciem lub połączeniem przedsiębiorstw
• brakiem wywiązywania się z warunków umowy / rozbieżnościami w interpretacji zapisów umowy.
• naruszeniem praw autorskich lub patentowych
• odszkodowaniami czy nieetycznym działaniem konkurencji.

Mediator jest osobą, która usprawnia komunikację między stronami i pomaga uczestnikom mediacji w wypracowaniu satysfakcjonującego obie strony rozwiązania. Mediator nie jest sędzią ani arbitrem – jego rolą nie jest rozstrzyganie zaistniałego między stronami sporu. Musi zachować neutralność i bezstronność. Mediator gospodarczy jest profesjonalistą, którego cechuje wysoki poziom zrozumienia procesów gospodarczych, interdyscyplinarność oraz indywidualne podejście do sprawy.

1. Zainicjowanie mediacji – na wniosek stron lub na podstawie skierowania przez sąd w trakcie postępowania.
   Mediator może być wybrany przez strony lub wyznaczony z listy mediatorów stałych lub innych organizacji.
2. Pierwszy kontakt mediatora ze stronami – zawarcie umowy o przeprowadzenie mediacji lub ustalenie formuły i terminów prowadzenia mediacji.
3. Spotkania mediacyjne w formule stacjonarnej lub on line mogą odbywać się z udziałem obu stron i mediatora jednocześnie lub z każdą ze stron osobno. Istnieje możliwość prowadzenia mediacji bez spotkań – w tzw. formule wahadłowej – emaile / telefony za pośrednictwem mediatora. Mediator pomaga stronom znaleźć optymalne rozwiązanie ale nie narzuca go. W mediacji strony mogą korzystać z pomocy pełnomocników, biegłych, czy innych podmiotów dysponujących odpowiednią wiedzą. Wszyscy uczestnicy mediacji zobowiązani są do zachowania poufności. Mediacja może trwać od jednego do kilku spotkań, w zależności od stopnia skomplikowania sprawy.
4. Mediacja kończy się sporządzeniem przez mediatora protokołu z przebiegu mediacji, który w zależności od sposobu zainicjowania postępowania:
   • jest składany do sądu
     – w mediacji sądowej – zawsze, bez względu na to czy strony wypracowały ugodę, czy nie,
     – wraz z zawartą przez strony ugodą – w mediacji prowadzonej na wniosek stron – tylko wtedy, gdy strony tak zadecydują;
   • jest przekazywany tylko stronom – po zakończeniu mediacji na wniosek stron, gdy nie wnioskują o zatwierdzenie ugody przez sąd albo ugody nie wypracowano.
     W każdym przypadku Strony otrzymują egzemplarz ugody (o ile była zawarta) i odpis protokołu.

• Mediacja gospodarcza jest zazwyczaj skuteczniejsza, mniej kosztowna i przebiega sprawniej niż proces sądowy.
• W przypadku spraw sądowych zakończonych ugodą mediacyjną sąd zwróci 100% opłaty sądowej pomniejszonej o 30 zł. Jeśli do zawarcia ugody przed mediatorem dojdzie na późniejszym etapie postępowania sądowego (po rozpoczęciu rozprawy), zwrot wyniesie 75% opłaty sądowej.
• W odróżnieniu od procesu sądowego to nie sąd rozstrzyga, która ze stron ma rację, lecz same strony wypracowują i uzgadniają warunki porozumienia uwzględniającego potrzeby oraz interesy wszystkich uczestników mediacji.
• Wszczęcie mediacji zawiesza bieg przedawnienia roszczeń.
• Ugoda mediacyjna po zatwierdzeniu jej przez sąd będzie miała taki sam skutek jak ugoda sądowa, może być tytułem wykonawczym.
• Mediacja gospodarcza pozwala na utrzymanie wzajemnych relacji i umożliwia zachowanie korzystnego wizerunku nawet w przypadku zakończenia współpracy.

Wynagrodzenie mediatora i zwrot wydatków związanych z przeprowadzeniem mediacji bez względu na wynik mediacji, obciążają strony, co do zasady w równych częściach, chyba że strony ustalą inny podział.
Wysokość kosztów zależy standardowo od wartości przedmiotu sporu oraz czasu trwania mediacji.

W postępowaniu mediacyjnym ze skierowania sądu, wynagrodzenie mediatora standardowo jest rozliczane wg Rozporządzenia i wynosi 1% wartości przedmiotu sporu (nie mniej niż 150 zł i nie więcej niż 2000 zł za całość postępowania mediacyjnego). Zwrotowi podlegają też wydatki mediatora poniesione w związku z przeprowadzeniem mediacji (w tym opłata za wynajem pomieszczenia do 70 zł za jedno posiedzenie oraz koszty korespondencji, w wysokości nieprzekraczającej 30 zł). Jeśli mediator jest podatnikiem zobowiązanym do rozliczenia podatku od towarów i usług, do kosztów mediacji dolicza się podatek VAT. Przy czym mediatorzy mogą stosować swoje własne cenniki także dla tego typu spraw.

Strona postępowania mediacyjnego może złożyć do sądu na zasadach ogólnych wniosek o zwolnienie od kosztów mediacji prowadzonej na skutek skierowania przez sąd.

Mediacja gospodarcza jest dla każdego, kto zgadza się choćby z jednym z poniższych twierdzeń:

• Zależy mi na zakończeniu sporu i znalezieniu optymalnego rozwiązania.
• Jestem gotowy do udziału w rozmowach na „neutralnym gruncie” i rozważenie pewnych ustępstw.
• Cenię sobie efektywne działanie, czas i pieniądze.
• Bezpieczeństwo prowadzenia biznesu w jasno ustalonych ramach, na które mam wpływ to dla mnie ważna kwestia.
• Możliwość weryfikacji przez sąd wypracowanego z moim udziałem porozumienia pod kątem naruszenia zasad dyscypliny finansów publicznych lub możliwość nadania ugodzie klauzuli wykonalności to dla mnie priorytet.
• Chcę mieć realny wpływ na przyjęte rozwiązania i wypracować je w dogodnym dla mnie terminie i formule spotkań.
• Dbam o budowanie pozytywnego wizerunku moje firmy.
• Zależy mii na dobrych relacjach biznesowych, chcę zadbać o dalszą współpracę lub zakończyć ją w sposób pokojowy.